نحوه کارکرد مغز در یادگیری

مقاله زیر که توسط شرکت سیسکو تهیه شده است به پژوهش های انجام شده درمورد عوامل موثر در یادگیری از طریق مالتی مدیا می پردازد و نحوه کارکرد مغز در یادگیری را بیان می کند . شرکت سیسکو یه شرکت حرفه ای در زمینه تجهیزات شبکه و امنیت شبکه است و در سراسر جهان یک برند معروف در این زمینه است ، ورود همچین شرکتی در زمینه شناختی خودش جای تحلیل دارد . به هر حال هدف معرفی این مقاله است و امیدوارم موفق شوید آن را مطالعه کنید. خلاصه ای از این مقاله در ادامه آورده ام.

این مقاله می پردازد به اینکه عملکرد مغز انسان در یادگیری و حافظه چگونه است؟ انسان ها چطور یاد می گیرند و چه عواملی در آموزش از طریق مالتی مدیا(multimedia)  نقش دارد؟ همچنین سه نوع حافظه را در انسان معرفی می کند شامل حافظه حسی(sensory memory)، حافظه فعال(active memory) و حافظه بلند مدت( long-term memory)  و نحوه ارتباط آنها با یکدیگر را توضیح می دهد.

این مقاله همچنین سه تئوری شناختی یادگیری چند رسانه ای مطرح می کند:

 تئوری کانال دوگانه(Dual processing): طبق این مدل انسانها مطالب شنیداری و دیداری را جداگانه مورد پردازش قرار می دهند. و پردازش اطلاعات در دو کانال مجزا(شنیداری و دیداری) وجود دارد. بر طبق این فرضیه اطلاعاتی که قابل رمزگردانی به هر دو صورت تصویری و کلامی هستند آسان تر آموخته می شوند زیرا پردازش همزمان دو کانال باعث می شود یادگیری در انسان تقویت شود .

تئوری ظرفیت محدود(limited capacity): طبق این فرضیه میزان اطلاعاتی که افراد می توانند هر بار در هر یک از کانال ها پردازش کنند محدود است. بنابراین طبق این فرضیه یادگیری فراگیران از کلمات و تصاویر بیشتر از کلمات صرف است.

همچنین پر شدن هر یک از این دو بافر کلامی و تصویری ، منجر به اضافه بار شناختی(cognitive overload) می شود. بخاطر همین است که بهره وری یا کارآیی انسانها در multi tasking کاهش می یابد مثلا در رانندگی افراد هم رانندگی می کنند و هم با موبایل ایمیل می زنند یا پیغام می دهند احتمال تصادف خیلی بیشتر است . این خطاهای انسانی در کارهایی که پیچدگی زیاد دارند بیشتر اتفاق می افتد.

تئوری پردازش فعال(active procrssing): این تئوری می گوید تلفیق و سازماندهی اطلاعات ورودی به مغز با دانش موجود و قبلی انسانها، از جمله فرایند های شناختی است.

در ادامه اصول میر برای آموزش چند رسانه ای مطرح می کند که به بعضی از آنها در اینجا اشاره می کنم:

- Multimedia Principle :

  یادگیرندگان درسی را که شامل تصاویر و کلمات است بهتر یاد می گیرند  تا درسی که فقط شامل کلمات است.

- Spatial Contiguity Principle :

 افراد زمانی بهتر یاد می گیرند که تصاویر و توضیحات مربوط به آنها کنار یکدیگر در یک صفحه قرار بگیرند. بجای اینکه از یکدیگر دور باشند یا درصفحه دیگر قرار بگیرند.زیرا لازم نیست فراگیران برای جستجو تصاویر و کلمات مرتبط از منابع شناختی خود استفاده کنند.

- Coherence Principle :

 افراد زمانی بهتر یاد می گیرند که مطالب اضافی و زائد از درس حذف شوند.

- Modality Principle :

 یادگیرندگان هنگامی درسی را که شامل انیمیشن و نریشن(گفتار) روی آن است بهتر یاد می گیرند که کلمات روی انیمیشن یا تصویر نمایش داده شودزیرا کانال کلامی و تصویری بصورت جدا پردازش می شود و یادگیرنده این فرصت را دارند تا بازنمایی ذهنی کلمات و تصاویر ارائه شده را بطور همزمان در حافظه فعال خود داشته باشند و در نتیجه ارتباط ذهنی بین این بازنمایی های کلامی و دیداری برقرار می شود و یادگیری بهتر صورت می گیرد.

- Redundancy Principle : 

 یادگیری فراگیران از انیمیشن و گفتار بهتر از انیمیشن، گفتار و متن نوشتاری است. هنگامی که کلمات و تصاویر هر دو بصورت دیداری ارائه شوند کانال دیداری دچار اضافه بار شناختی خواهد شد.